Vrste mišićnih kontrakcija

Kako bismo lakše objasnili koje sve vrste kontrakcija postoje, moramo prvo objasniti koje sve vrste mišića postoje te koje su im funkcije.

U našem tijelu postoje 3 vrste mišića, a to su:

1. GLATKI MIŠIĆI: u zidovima šupljina organa i krvnih žila

2. SRČANI MIŠIĆI

3. POPREČNOPRUGASTI (SKELETNI) MIŠIĆI: oni koji nas zanimaju i na njih otpada oko 40% tjelesne mase. Aktiviraju se voljom i potežu kosti tako da se kontrahiraju (skraćuju) i opuštaju (istežu). Sastoje se od tetiva, bijelih i crvenih mišićnih vlakana i miofibrila. Do pokreta dolazi pomoću motoričkog živca koji donosi podražaj za kontrakciju, tako da sva vlakna koja on kontrolira čine motoričku jedinicu.

U odnosu na mišićno djelovanje, razlikujemo:

1. AGONISTE – izvode željenu kretnju i glavni su pokretač

2. SINERGISTE – pomažu agonistima u provedbi i izvedbi pokreta

3. ANTAGONISTE – suprotni mišići koji se opuštaju i izdužuju dok glavni mišići agonisti rade ili kontrahiraju se

Razlikujemo tri tipa mišićnih vlakana:

1. SPORA OKSIDATIVNA VLAKNA (tip I)

Aktiviraju se pri dugim statičnim aktivnostima niskog intenziteta. Imaju nisku brzinu kontrakcije i veliku oksidativnu sposobnost. Koristimo ih pri dugotrajnim laganim aktivnostima poput trčanja na duže rute.

2. BRZA OKSIDATIVNO – GLIKOLITIČKA VLAKNA (tip IIA i tip IIX)

Tip IIA imaju visoku brzinu kontrakcije i veliku oksidativnu i glikolitičku sposobnost i njih koristimo prilikom pokreta kod brzih i ponavljajućih laganih do srednje teških aktivnosti.

Tip IIX koristimo pri teškim aktivnostima visokog intenziteta, poput olimpijskog dizanja utega.

3. BRZA GLIKOLITIČKA VLAKNA (tip IIB)

Aktiviraju se pri izvođenju kratkotrajnih aktivnosti visokog intenziteta i velike brzine kontrakcije. Imaju izrazito veliku brzinu kontrakcije i veliku fosfagenu i glikolitičku sposobnost, ali malu oksidativnu sposobnost. Koristimo ih dominantno kod anaerobnih treninga kraćeg trajanja i visokog intenziteta, poput sprinteva.

Vrste mišićnih kontrakcija

EKSCENTRIČNA AKCIJA – negativna faza spuštanja; to je vrsta kontrakcije kojom se mišić izdužuje jer je njegova sila manja od sile opterećenja.

KONCENTRIČNA KONTRAKCIJA – događa se kod potisaka; to je vrsta kontrakcije kojom se mišić skraćuje jer je jači od sile opterećenja.

IZOMETRIČKA KONTRAKCIJA – kada zadržavamo poziciju u uporu; to je vrsta kontrakcije gdje nema skraćivanja mišića i pokreta, ali postoji mišićni rad kroz održavanje napetosti.

IZOKINETIČKA KONTRAKCIJA – vrsta kontrakcije sa stalnom kutnom brzinom koju ne koristimo u treningu, već najčešće u dijagnostici i rehabilitaciji jer zahtijeva specijalne sprave.

Treningom možemo itekako utjecati na omjer tipova vlakana u tijelu i to je vrlo lako ispitati usporedbom različitih sportaša, ovisno o kojem tipu aktivnosti i treninga se radi. Sada kada ovo znate, vjerujem da ćete lakše moći odabrati na koji tip vlakana želite utjecati i tome prilagoditi vrstu i sistem treninga koji je najbolji za postizanje tog cilja.